Afgelopen weekend heb ik opgetreden bij Ipse de Bruggen in Zwammerdam op een afdeling met cliënten van een zeer laag niveau. Leeftijd van ca. 40-70 jaar en een verstandelijk niveau van ca.1/2 tot 4 jaar.

Ik vraag altijd van te voren welke liedjes of dingen er favoriet zijn zodat ik daar op in kan spelen. Ik kreeg door dat 1 mevrouw “De Uil zat in de olmen” als favoriet had maar dat meezingen niet echt zou lukken. Verder als andere activiteit dat een meneer misschien een ballonnenfiguur wel leuk zou vinden maar voor de rest het vooral sfeer brengen was.

Inmiddels heb ik honderden optredens gegeven waarvan ook vele bij instellingen met mensen met een beperking. Ik vind dat ontzettend leuk en ben altijd op zoek om de aansluiting te vinden. Ik heb ondertussen geleerd dat “met een beperking” een heel wijds begrip is. Variërend van mensen waar je in eerste instantie niet direct iets aan ziet of merkt, tot zwaar spastisch in een rolstoel die juist veel meer doorhebben dan je in eerste instantie in de gaten hebt. Ik vind dit altijd ontzettend interessant omdat ik heel erg mijn best doe en probeer uit te vinden wat nou zorgt voor de juiste aansluiting.

Ik vind het ondanks mijn ervaring altijd weer een uitdaging hoe en op welke manier contact te maken met iedereen en voor zover mogelijk en wenselijk erbij te betrekken. Dit blijft altijd spannend want welk niveau ga ik precies aantreffen? Lukt het om de verbinding te maken? Wat ga ik doen?
Vooral dit was een uitdaging bij deze groep waar het contact zeer beperkt is en voor mij als buitenstaander niet direct in te schatten wat het met ze doet.
Ik heb uiteindelijk mijn hele kist met spullen en attributen laten staan en alleen mijn gitaar gepakt en ben allemaal liedjes gaan zingen en spelen. Ik moet eerlijk zeggen dat op dit lage niveau directe respons vrijwel ontbrak van de cliënten op “de Uil zat in de olmen” na. Er waren wel 2 ouders op bezoek die meededen en ik was ook blij met aanwijzingen van de groepsleiding. Iedereen zat of hing op stoelen, lag op waterbed of in rolstoel en maakte af en toe wat bewegingen of geluiden maar echte directe interactie was niet direct waarneembaar. Ik benader ze altijd open, geef ze de ruimte, praat gewoon en ben blij dat ik inmiddels een uitgebreid repertoire liedjes heb want vandaag speelde ik van alles door elkaar. Van kinderliedjes “Zag 2 beren” ”In de maneschijn”, liedjes van vroeger “O wat ben je mooi” tot aan meedoeliedjes “deze vuist op deze vuist” ”hoofd, schouder knie en teen” Ik kreeg wel de indruk dat ze het naar hun zin hadden en na ruim een uur liedjes was het mooi geweest.

Vond het erg fijn om na afloop met iemand van de groepsleiding na te praten over de signalen waaraan je nou kon merken wat wel/niet binnenkwam. Ook of het nou juist rustiger of drukker zou kunnen. Ik ben heel veel gewend maar er zijn meestal altijd wel cliënten die reageren en dat is hier dus heel anders. Zo hoor je dat iemand die met zijn hoofd naar voren zit dus heel intensief aan het luisteren is, een ander die normaal heel druk kan doen nu de hele tijd rustig op het waterbed lag. etc.
Door na te praten en dit soort specifieke info terug te horen kan ik het voor een volgende keer weer beter inschatten en heb ik direct ook weer nieuwe ideeën om behalve liedjes ook nog andere dingen te doen met geluiden. Vond het erg mooi om dit mee te maken en erover na te denken hoe ik dit nog beter kan doen en meer kan aansluiten bij hun specifieke mogelijkheden/belevingswereld.

Wat ik na afloop ben vergeten te vragen en wat ik mij specifiek afvraag voor deze doelgroep en waar ik heel benieuwd naar ben. Maakt het uit of ik helemaal mooi verkleed en geschminkt als clown kom, of zou ik misschien net zo goed als mijn alter ego “De Oranje Man” kunnen komen of gewoon als mijzelf in spijkerbroek met gitaar?

Werken met deze doelgroep inspireert mij enorm en ik ben continu aan het afvragen hoe en wat anders en beter kan. Is ook fijn om te merken dat muziek maken en zingen vrijwel altijd een weg biedt tot contact. Leuk ook om diverse keren de Uil in de Olmen te spelen en de steeds weer verschillende reacties waar te nemen.

WIE HEEFT ER TIPS!
Weet jij nog tips voor mij of heb je ervaringen met deze doelgroep en/of mooie verhalen over favoriete bezigheden deel ze dan hieronder zodat nog meer mensen hier iets mee kunnen doen.
Graag tot ziens!
Wilhelmus Hoekstra – Clown Snorre & De Oranje Man        http://www.oranje-man.nl & https://www.clownsnorre.nl